မဇၥ်ိမခရီးစဥ္ ( ၂ )
************
ဒိ႒ိ
***
ဒိ႒ိ သဒၵါသည္ သူ႔ခ်ည္းသက္သက္ဆုိ လွ်င္---
"အယူ ။ အျမင္" ဟုသာ သာမည(သာမန္)အနက္
ျမန္မာျပန္ဆုိမႈ႕ျပဳရသည္ ။
ဒိ႒ိသဒၵါသည္။အယူ။အျမင္။ဒိ႒ိေစတသိက္။ရႈ႕သိ
ျမင္ျခင္း။အထင္အျမင္။ရႈ႕ျမင္တတ္ေၾကာင္းမ်က္လုံး။
ျမင္ျခင္း။ၾကည့္ရႈ႕ျခင္း။သိျခင္း။စိစစ္ျခင္း။စသျဖင္႔အ
နက္မ်ားစြာကုိေဟာႏႈိင္ေသာ္လည္း----
၁။အယူမွား အျမင္မွား မိစၧာဒိ႒ိ ။
၂။အယူမွန္ အျမင္မွန္ သမၼာဒိ႒ိ ။
ဟူ၍ႏွစ္မ်ိဳးသာ ရွိေပသည္ ။အယူမွန္ အျမင္မွန္
သမၼာဒိ႒ိကုိ ကုသုိလ္အရာ၌ ရအပ္၍ အယူမွား
အျမင္မွား မိစၧာဒိ႒ိကုိ အကုသုိလ္အရာ၌ရအပ္၏။
မွားေသာအယူအေၾကာင္းကုိ ေလ႔လာမည္ျဖစ္သ
ျဖင္႔ "ဒိ႒ိ" ဟုသီးျခားေဖာ္ျပမႈ႕ကုိ "မွားေသာအယူ"
ဟုသာ ဆုိလုိပါသည္ ။ဒိ႒ိႏွင္႔ပါတ္သက္၍ မ်ားျပား
ေသာ သိမွတ္ဖြယ္ရာ ေလ႔လာစရာ ရွိေသာ္လည္း
ဤ၌ နားလည္ရုံ အက်ဥ္းမွ်ကုိသာဆုိပါမည္ ။
( ၁ )
မိစၧာဒိ႒ိမွန္သမွ်သကၠာယဒိ႒ိမွေပါက္ဖြားလာျခင္း
သာျဖစ္ပါသည္ ။ေလာက၌ ရွိရွိသမွ်ေသာ မိစၧာဒိ႒ိ
အယူမွန္သမွ်သည္ သကၠာယဒိ႒ိလွ်င္အမြန္အစရွိ
ၾကကုန္၏ ။ပုထုဇဥ္သတၱဝါမွန္သမွ်သည္ ထင္ရွား
ရွိေသာ ခႏၶာငါးပါး အေပါင္း၌ မွားေသာအားျဖင္႔ႏွလုံး
သြင္းျခင္း မွားေသားအားျဖင္႔သုံးသပ္ျခင္း ေၾကာင္႔
သကၠာယဒိ႒ိသည္ ျဖစ္ပြားလာေပသည္ ။
( ၂ )
ဒိ႒ိအားလုံးအက်ဥ္ခ်ဳံး၍ေရတြက္လွ်င္ သႆတဒိ႒ိ
ႏွင္႔ ဥေစၧဒဒိ႒ိ ႏွစ္ပါးသာလွ်င္ ရွိေပသည္ ။ကမ႓ာၻေလာ
က၌ အယူဝါဒတီထြင္ၾကသူမ်ားသည္ ဝါဒအသစ္၏
အမည္နာမကုိ မည္သုိ႔ပင္ကင္ပြန္းတပ္ ေစကာမူ
သႆတဒိ႒ိႏွင္႔ဥေစၧဒဒိ႒ိ အတြင္းမွမလြတ္ကင္းႏႈိင္
ၾကေပ ။
( ၃ )
သႆတဒိ႒ိႏွင္႔ဥေစၧဒဒိ႒ိ ကုိအတန္ငယ္ခ်ဲ႕၍မက်ဥ္း
မက်ယ္ ျဖင္႔ျမတ္စြာဘုရားသည္ ဒိ႒ိအမ်ိဳးေပါင္း
၆၂-ပါးကုိ သီလကၡန္ပါဠိေတာ္၌အဓိပၸါယ္ႏွင္႔တကြ
သရုပ္ထုတ္ကာေဟာၾကားေတာ္မူသည္ ဟုဆုိပါ
သည္ ။ယင္းဒိ႒ိ ၆၂-ပါးတြင္ ဥေစၧဒဒိ႒ိ ၇-ပါးႏွင္႔
သႆတဒိ႒ိ ၅၅-ပါး ပါဝင္ပါသည္ ။
( ၄ )
သတၱေလာကႀကီးတစ္ခုလုံး၌ ျဖစ္ပြားေပၚေပါက္ခဲ႔
ေသာ အယူဝါဒမ်ား လက္ရွိက်င္႔သုံးေနသည့္အယူ
ဝါဒမ်ား ေနာင္တြင္ထပ္မံျဖည့္စြက္မည့္အယူဝါဒမွန္
သမွ်သည္ မိစၧာဒိ႒ိ ၆၂-ပါး၌သာအက်ံဳးဝင္ပါသည္။
တစ္နည္း ဥေစၧဒဒိ႒ိ ႏွင္႔ သႆတဒိ႒ိ ႏွစ္ပါး၌သာ
အက်ဳံးဝင္ပါသည္ ။တစ္နည္း သကၠာယဒိ႒ိ ႏွစ္ဆယ္
၌သာလွ်င္အက်ဳံးဝင္ပါသည္ ။
( ၅ )
မိစၧာဒိ႒ိသည္ အစိတ္အစိတ္အားျဖင္႔ အမည္နာမ
အားျဖင္႔ မေရမတြက္ႏႈိင္ေအာင္ပင္ မ်ားျပားလွေသာ္
လည္း ခႏၶာငါးပါးႏွင္႔ စပ္၍သာ တစ္နည္း ရုပ္တရား
နာမ္တရား ႏွစ္ပါးႏွင္႔စပ္၍သာ ျဖစ္ပြားေပၚေပါက္လာ
ရျခင္းျဖစ္ပါသည္ ။သုိ႔ျဖစ္ရာ ခႏၶာငါးပါးႏွင္႔ စပ္၍ျဖစ္
ေသာ သကၠာယဒိ႒ိကုိ စနစ္တက်ေလ႔လာသိရွိထား
ဖုိ႔မျဖစ္မေနလုိအပ္သည္ဟုသာဆုိရပါမည္ ။အျခား
အျခားေသာ သိမွတ္ဖြယ္ရာမ်ားကုိလည္း စြမ္းႏႈိင္သ
မွ်ေလ႔လာျခင္းအားျဖင္႔ အသိဉာဏ္၏ သန္႔ရွင္းစင္
ၾကယ္၍ရင္႔က်က္မႈ႕ကုိျဖစ္ေစႏႈိင္ပါသည္ ။
အေျခအေနအရ အလ်ဥ္းသင္႔သလုိ ေဖာ္ျပသြားရန္
ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိပါသည္ ။သကၠာယဒိ႒ိအေၾကာင္းကုိ
ဆက္လက္ေဖာ္ျပသြားပါမည္ ။
မွတ္ခ်က္။ ။ပါဠိအကုိးအကားမ်ားကုိ ေရးသားေဖာ္
ျပရာတြင္မွားယြင္းမည္စုိးသည္ကတစ္ေၾကာင္း ဖတ္မွတ္သူမ်ား
အဆင္မေျပျဖစ္ႏႈိင္သည္ တုိ႔ေၾကာင္႔ ခ်န္လွပ္ခဲ႔ပါ
သည္ ။ ။
ဒိ႒ိ ၆၂-ပါးကုိသေဘာတူရာစု၍ အုပ္စုခြဲလွ်င္-
ReplyDelete(1)ပုဗၺႏၲကပၸိက
ေရွးအတိတ္ခႏၶာအဖုိ႔အစုကုိႀကံဆေတြးယူေသာဒိ႒ိ
၁၈-ပါး ရွိ၏။
သႆတဒိ႒ိေလးပါး
ဧကစၥသႆတဒိ႒ိေလးပါး
အႏၲာနႏၲဒိ႒ိေလးပါး
အမရာဝိေကၡပဒိ႒ိေလးပါး
အဓိစၥသမုပၸႏၷဒိ႒ိႏွစ္ပါး----တုိ႔ျဖစ္ၾက၏။
အမ်ိဳးအစားခြဲ၍ေရတြက္လွ်င္
၁။သႆတဒိ႒ိ
၂။ဧကစၥသႆတဒိ႒ိ
၃။အႏၲာနႏၲဒိ႒ိ
၄။အမရာဝိေကၡပဒိ႒ိ
၅။အဓိစၥသမုပၸႏၷဒိ႒ိ----ဟူ၍ငါးမ်ိဳးရွိ၏။
ရုပ္။ေဝဒနာ။သညာ။သခၤ ါရ။ဝိညာဏ္။တုိ႔တြင္တစ္
ပါးပါးကုိ အတၲေလာက ဟူ၍ -ယင္း အတၲေလာက
သည္ၿမဲ၏ ဟုယူလွ်င္ သႆတဒိ႒ိ မည္၏။
အခ်ိဳ႕သတၲဝါသခၤ ါရသာၿမဲသည္။အခ်ိဳ႕သတၲဝါ
သခၤ ါရကားမၿမဲ ဟုယူလွ်င္ ဧကစၥသႆတဒိ႒ိ
မည္၏။
ရုပ္နာမ္သခၤ ါရေလာကသည္အဆုံးရွိ၏။အဆုံးမရွိ။
အဆုံးလည္းရွိ၏။အဆုံးလည္းမရွိ။အဆုံးရွိသည္
လည္းမဟုတ္။အဆုံးမရွိသည္လည္းမဟုတ္။ဟုယူ
လွ်င္ အႏၲာနႏၲဒိ႒ိ မည္၏။
ဖမ္းယူရန္မလြယ္ကူသည့္ ေတာင္ေျပာေျမာက္ေျပာ
ေျပာဆုိေၾကာင္း အယူကုိယူလွ်င္ အမရာဝိေကၡပဒိ႒ိ
မည္၏။
အတၲ ၊ေလာက သည္ အေၾကာင္းကင္းလွ်က္ အလုိ
အေလွ်ာက္ မေတာ္တဆ ျဖစ္သည္ဟုယူလွ်င္
အဓိစၥသမုပၸႏၷဒိ႒ိ မည္၏။
ဤကားေရွးအတိတ္ခႏၶာအဖုိ႔အစုကုိႀကံစည္ေတြး၍
ျဖစ္ေသာ ဒိ႒ိ ၁၈-ပါးျဖစ္သည္။
(2)အပရႏၲကပၸိက
အနာဂါတ္ ခႏၶာအဖုိ႔အစုကုိ ႀကံစည္ေတြးယူေသာ
ဒိ႒ိ ၄၄-ပါးရွိ၏။
သညီဒိ႒ိ ၁၆-ပါး
အသညီဒိ႒ိ ၈-ပါး
ေနဝသညီနာသညီဒိ႒ိ ၈-ပါး
ဥေစၧဒဒိ႒ိ ၇-ပါး
ဒိ႒ဓမၼနိဗၺာနဒိ႒ိ ၅-ပါး------တုိ႔ျဖစ္ၾကသည္။
အမ်ိဳးအစားခြဲ၍ေရတြက္လွ်င္
၁။သညီဒိ႒ိ
၂။အသညီဒိ႒ိ
၃။ေနဝသညီနာသညီဒိ႒ိ
၄။ဥေစၧဒဒိ႒ိ
၅။ဒိ႒ဓမၼနိဗၺာနဒိ႒ိ------ဟူ၍ငါးမ်ိဳးရွိသည္။
ေသလြန္ၿပီးေနာက္ အတၲသည္သညာရွိ၏ ဟုယူ
လွ်င္ သညီဒိ႒ိ မည္၏။
ေသလြန္ၿပီးေနာက္ အတၲသည္သညာမရွိ ဟုယူ
လွ်င္ အသညီဒိ႒ိ မည္၏။
ေသလြန္ၿပီးေနာက္ အတၲ သည္ သညာရွိသည္
လည္းမဟုတ္ သညာမရွိသည္လည္းမဟုတ္ ဟု
ယူလွ်င္ ေနဝသညီနာသညီဒိ႒ိ မည္၏။
သတၲဝါေသလြန္ၿပီးေနာက္ ျပတ္၏။ေနာက္ထပ္တစ္
ဖန္ဘာမွ်မျဖစ္ေတာ႔ၿပီ ဟုယူလွ်င္ ဥေစၧဒဒိ႒ိ မည္၏။
ပစၥဳပၸန္မ်က္ေမွာက္အတၲေဘာ၌ ဒုကၡ၏ ၿငိမ္းေအး
မႈ႕ကုိ နိဗၺာန္ ဟုယူလွ်င္ ဒိ႒ဓမၼနိဗၺာနဒိ႒ိ မည္၏။
ဤကား အနာဂါတ္ခႏၶာအဖုိ႔အစုကုိ ႀကံစည္ေတြး
ေတာ၍ ယူေသာ ဒိ႒ိ ၄၄-ပါးျဖစ္၏။
ဗဟုသုတအလုိ႔ငွာ ေဖာ္ျပျခင္းျဖစ္ပါသည္။စြမ္းႏႈိင္
သူမ်ား အေသးစိတ္ေလ႔လာသင္႔ပါသည္။
ဒိ႒ိ ႏွင္႔ပါတ္သက္၍ မိစၧာဒိ႒ိ ၆၂-ပါး အကုန္လုံး
ReplyDeleteပင္ အတၲသည္ ေသၿပီးလွ်င္ ၿမဲ၏ ။အတၲသည္
ေသၿပီးလွ်င္ ျပတ္စဲ၏-ေနာက္ထပ္ဘာမွ်မျဖစ္စ
သျဖင္႔ ယုံၾကည္ယူဆမႈ႕မ်ားကုိသာဆုိပါသည္။
ပစၥဳပၸန္ဘဝ ပစၥဳပၸန္အတၲ၏ ေရွ႕အစြန္းေနာက္အ
စြန္း တည္ၿမဲ ျပတ္စဲ စသည္တုိ႔၌ မွားယြင္းစြာႀကံ
ဆေတြးျမင္ယူဆျခင္းျဖစ္ပါသည္ ။
သီလကၡန္ဋီကာသစ္၌
မိစၧာဒိ႒ိ ၆၂-ပါးကုိ
၁။ေရွ႕အတိတ္ကုိ ႀကံျခင္း ပုဗၺကပၸိကဒိ႒ိ (၁၄)
၂။ေနာက္အနာဂါတ္ကုိႀကံျခင္း အပရႏၲကပၸိကဒိ႒ိ
(၃၉)
၃။ယၡဳလက္ရွိဘဝကုိႀကံျခင္း ပုဗၺႏၲာပရႏၲကပၸိကဒိ႒ိ
(၉) ---ဟုဖြင္႔ျပျပန္ပါသည္။
ေလာကႀကီးအဆုံးရွိမရွိႏွင္႔စပ္၍ အယူမွားေသာ
အႏၲာနႏၲဒိ႒ိ (၄)မ်ိဳး---
လက္ေတြ႕နိဗၺာန္ရျခင္းဟု အယူမွားေသာ ဒိ႒ဓမၼ
နိဗၺာနဒိ႒ိ (၅)မ်ိဳး----
ေပါင္း ဒိ႒ိကုိးမ်ိဳးတုိ႔သည္ ယၡဳလက္ရွိပစၥဳပၸန္ဘဝအ
တြက္ ေရွးအတိတ္ လြန္ၿပီး အတၲႏွင္႔ ေနာက္လာ
လတၲံ႕ေသာ အတၲ ႏွစ္မ်ိဳးလုံးပင္ ႀကံဆ၍ အယူမွား
ျခင္းေၾကာင္႔ ပုဗၺႏၲာပရႏၲကပၸိက ဒိ႒ိ ေရွးအေၾကာင္း
ေနာက္အေၾကာင္းကုိပါ ႀကံစည္စဥ္းစားျခင္းရွိေသာ
ဒိ႒ိ ဟူ၍သာဆုိရ၏။
ဤမိစၧာဒိ႒ိ ၆၂-ပါးတုိ႔သည္ အတၲ၏ ျပတ္စဲ တည္
ၿမဲ ႏွင္႔ ပါတ္သက္၍ မွားယြင္းစြာ ႀကံဆေတြးယူ
သည့္ အတၲအျမင္မ်ားသာျဖစ္ပါသည္။
သကၠာယဒိ႒ိမွ အေျခခံေပါက္ဖြားလာျခင္းျဖစ္၏။
သကၠာယဒိ႒ိလွ်င္ အမြန္အစရွိၾကကုန္၏။
မိစၧာဒိ႒ိ ၆၂-ပါးကုိ ပုိမုိရွင္းလင္းေစရန္ သမၼာဒိ႒ိကုိ
အနည္းငယ္ေဖာ္ျပပါမည္။
သမၼာဒိ႒ိသည္
ေလာကီသမၼာဒိ႒ိ -ႏွင္႔
ေလာကုတၲရာသမၼာဒိ႒ိ -ဟူ၍ႏွစ္မ်ိဳးရွိ၏။
ေလာကီသမၼာဒိ႒ိသည္
ကမၼႆကတာသမၼာဒိ႒ိ -ႏွင္႔
ဝိပႆနာသမၼာဒိ႒ိ -ဟူ၍ႏွစ္မ်ိဳးရွိျပန္၏။
ကံႏွင္႔ကံအက်ိဳး ရွိသည္ဟုယုံၾကည္ေသာဉာဏ္
ေနာက္ဘဝရွိသည္ဟုယုံၾကည္ေသာဉာဏ္
၃၁-ဘုံ ရွိသည္ဟုယုံၾကည္ေသာဉာဏ္
ဘုရား တရား သံဃာ ရတနာသုံးပါးတုိ႔၏ဂုဏ္ကုိ
ၾကည္ညိဳယုံၾကည္ေသာဉာဏ္
မိဘဆရာသမားတုိ႔၏ဂုဏ္ေက်းဇူးကုိယုံၾကည္
ေသာဉာဏ္
ကုသုိလ္ကံ အကုသုိလ္ကံတုိ႔၏ အက်ိဳးေပးဟန္
ကုိ ယုံၾကည္ေသာဉာဏ္-အျမင္တုိ႔ရွိသည္ျဖစ္၍
ကမၼႆကတာသမၼာဒိ႒ိျဖစ္ပြားလွ်င္
မိစၧာဒိ႒ိ ၆၂-ပါး မျဖစ္ဟုသိရမည္။
မရွင္းလင္းလွ်င္ နီးစပ္ရာ ပညာရွင္မ်ားထံ ေမးျမန္း
ေျဖရွင္းျခင္း ျပဳေစခ်င္ပါသည္။ ။