ဝိဘဇၨဝါဒ

ဝိဘဇၨဝါဒ
*******
ဝိဘဇၨဝါဒ ကုိမၾကာမၾကာ ၾကားဖူးၾကပါလိမ္႔မည္။
သုိ႔ေသာ္ဘာကုိဆုိလုိမွန္းတိတိက်က်သိဖုိ႔ခက္၏။
ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာ၍ေဝဖန္ပုိင္းျခားေသာဝါဒဟုသိၾက၏။

လက္လွမ္းမီသမွ်ရွာေဖြ၍အက်ဥ္းအားျဖင္႔ေဝငွလုိက္
ပါသည္။အသိပညာေဝငွ-(Share) လုပ္ျခင္းပင္ျဖစ္ပါ
သည္။

ဆရာႀကီးဦးေဌးေအာင္၏
ဗုဒၶေဒသနာႏွင္႔သိပၸံပညာ ၌ ဝိဘဇၨနည္း အျဖစ္
၁။ႏႈိက္ႏႈိက္ခြ်တ္ခြ်တ္ေလ႔လာၾက
(Inquiring mind)
၂။ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာၾကည့္ၾက
(Analytical mind)
၃။အရင္းအျမစ္ေရာက္ေအာင္စူးစမ္းၾက
(Penetrating mind)
ဟူ၍ေရးသားေဖာ္ျပပါသည္။

သုဘလုလင္ ကုိ ျမတ္စြာဘုရား မိန္႔ၾကားပုံမွာ-

ဝိဘဇၨဝါေဒါ ေခါ အဟေမတၳ မာဏဝ နာဟေမတၳ
ဧကံသဝါေဒါ ။ျဖစ္ပါတယ္။

သုဘလုလင္ ဒီေနရာမွာ ငါက ဝိဘဇၨဝါဒ အတုိင္း
ခြဲခြဲျခားျခားေျပာမယ္။န ဧကံသဝါဒ တရားေသတစ္
ဖက္ေစာင္းနင္း မေျပာဆုိဘူး။ဆုိၿပီး မွားတဲ႔အက်င္႔
ကုိမခ်ီးမြမ္း မွန္တဲ႔အက်င္႔ကုိ ခ်ီးမြမ္းေတာ္မူပါတယ္။

အဂၤုတၳိဳပါဠိေတာ္ ဒသကနိပါတ္
ဝဇၨိယ မာဟိတ သုတ္ မွာ ျမတ္စြာဘုရား၏ဝါဒကုိ
နက္ရႈိင္းစြာသိရွိထားတဲ႔ ဥပါသကာ ဝဇၨိယမာဟိတ
က တိတၳိေတြကုိ ဝိဘဇၨဝါဒ အေၾကာင္းေျပာပါတယ္။

ဂါရယွံ ေခါ ဘေႏၲ ဘဂဝါ ဂရဟတိ ပသံသိတဗၺံ
ပသံသတိ။ဂါရယွံ ေခါ ဘေႏၲ ဘဂဝါ ဂရဟေႏၲာ ပသံသိတဗၺံ ပသံသေႏၲာ ဝိဘဇၨဝါေဒါ ေခါ ဘေႏၲ
ဘဂဝါ န ေခါ ဧကံသဝါေဒါ။

အရွင္တုိ႔ ကြ်ႏုပ္တုိ႔ ျမတ္စြာဘုရားသည္ ကဲ႔ရဲ႕ထုိက္
ေသာအက်င္႔ ကဲ႔ရဲ႕ထုိက္ေသာ ပုဂၢိဳလ္ကုိ ကဲ႔ရဲ႕ေတာ္
မူ၏။ခ်ီးမြမ္းထုိက္ေသာအက်င္႔ ခ်ီးမြမ္းထုိက္ေသာ
ပုဂၢိဳလ္ကုိ ခ်ီးမြမ္းေတာ္မူ၏။
ဝိဘဇၨဝါေဒါ-ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာေျပာေဟာေလ႔ရွိ၏။န ေခါ
ဧကံသဝါေဒါ-တရားေသတစ္ဖက္ေစာင္းနင္းေျပာဆုိ
ေတာ္မမူ။

အဲဒီလုိေျပာဆုိခဲ႔တဲ႔ ဝဇၨိယမာဟိတ ကုိ ျမတ္စြာဘုရား
က  "သာဓု-သာဓု ဝဇၨိယမာဟိတ"ေကာင္းတယ္
ေကာင္းတယ္ ဝဇၨိယမာဟိတ လုိ႔ခ်ီးမြမ္းေတာ္မူပါတယ္။

ဝိသုဒၶိမဂ္ မဟာဋီကာ မွာ
ဝိဘဇၨ သႆတုေစၧေဒ ဥေဘာ အေႏၲ အႏုပဂမၼ
မဇၥ်ိမပဋိပဒါဘူတႆ ပဋိစၥသမုပၸါဒႆ ေဒသနေတာ
ဘဂဝါ တဒႏုဝါဒေတာ တႆ သာဝကာ စ
ဝိဘဇၨဝါဒီေနာ ။

သႆတဝါဒ ဥေစၧဒဝါဒ တုိ႔ကုိ ခြဲျခားေဝဖန္စီစစ္၍
ယင္းဝါဒႏွစ္ပါးသုိ႔ မကပ္ေရာက္ပဲ အလယ္အလတ္
လမ္းစဥ္ ပဋိစၥသမုပၸါဒ္ကုိေဟာေျပာေလ႔ရွိေသာေၾကာင္႔
ျမတ္စြာဘုရားသည္ဝိဘဇၨဝါဒီျဖစ္ေတာ္မူ၍ ျမတ္စြာဘု
ရားကဲ႔သုိ႔ေဟာေျပာတတ္ က်င္႔သုံးတတ္ေသာ ျမတ္
စြာဘုရား၏ တပည့္သားသံဃာေတာ္မ်ားသည္လည္း
ဝိဘဇၨဝါဒီ ပုဂၢိဳလ္ျမတ္မ်ား ျဖစ္ၾကသည္။
ဤကဲ႔သုိ႔ ဋီကာဆရာ ရွင္ဓမၼပါလ၊ ရွင္သာရိပုတၲ တုိ႔
ဖြင္႔ျပေတာ္မူ ၾကပါသည္။
(ဝိသုဒၶိမဂ္ ၊မဟာဋီကာ ၊ ၂ ၊ ၂၄၀)

သႆတုေစၧဒဝါေဒ ဝိဘဇၨ ဝဒႏၲိ ။
အတၲႏွင္႔ေလာကၿမဲသည္ဟုယူဆေသာ သႆတဝါဒ
သတၲဝါ ေသဆုံးလွ်င္ ျပတ္သည္ ဟုယူဆေသာ
ဥေစၧဒဝါဒ တုိ႔မွားယြင္းေၾကာင္း အမ်ိဳးမ်ိဳးေဝဖန္ဆန္း
စစ္၍ မဇၥ်ိမပဋိပဒါ ကုိေဟာေျပာညႊန္ျပေတာ္မူသျဖင္႔
လည္း ဝိဘဇၨဝါဒဟူ၍ ဆုိရပါသည္။

ဆရာႀကီး ဦးေရႊေအာင္၏  အတၲဝါဒမွအနတၲဝါဒသုိ႔
တြင္ ဝိဘဇၨဝါဒကုိ ဤသုိ႔ဆုိ၏။
ဝိဘဇၨဝါဒဆုိသည္မွာ ေၾကာင္းက်ိဳးဆက္သြယ္မႈ႕ကုိ
ခြဲျခား၍ယူေသာဝါဒျဖစ္၏။အမွန္အားျဖင္႔ ဝိဘဇၨဝါဒ
သည္ ပဋိစၥသမုပၸါဒ္ပင္ျဖစ္ပါသည္။

အေၾကာင္းအက်ိဳးဆက္သြယ္မႈ႕၌အခ်င္းခ်င္းသႏၲာန္
တူမႈ႕ကုိ "ဧကတၲ" ဟုေခၚ၏။
အခ်င္းခ်င္း သေဘာလကၡဏာ ျခားနားမႈ႕ကုိ "နာနတၲ"
ဟုေခၚ၏။
ဖန္ဆင္းမႈ႕ဟူ၍မရွိပဲ ဓမၼတုိ႔၏ သေဘာအေလွ်ာက္ ျဖစ္
ေပၚလာမႈ႕ကုိ "အဗ်ာပါရ" ဟုေခၚ၏။
အေၾကာင္းႏွင္႔ အက်ိဳး လုိက္ေလ်ာညီေထြရွိမႈ႕ကုိ
"ဧဝံဓမၼတာ" ဟုေခၚ၏။

ဝိဘဇၨဝါဒသည္ ဧကတၱ ။နာနတၲ ။အဗ်ာပါရ ။ဧဝံဓမၼတာ။
ဟူေသာ သတ္မွတ္ခ်က္ အဂၤ ါေလးရပ္ႏွင္႔ျပည့္စုံရ၏။

အက်ဥ္းခ်ဳပ္ဆုိရလွ်င္ လမ္းစဥ္ႏွင္႔ပန္းတုိင္ႏွစ္မ်ိဳးရွိ
သည့္အနက္ လမ္းစဥ္ကုိသာ အဓိကထားၿပီး ပန္း
တုိင္ကုိအဓိကမထားေသာ ဝါဒကုိ အက်ိဳးပယ္ဝါဒ
(နတၴိကဒိ႒ိ)ဟုေခၚပါသည္။

ပန္းတုိင္ကုိသာ အဓိကထားၿပီး လမ္းစဥ္ကုိအဓိကမ
ထားေသာ ဝါဒကုိ အေၾကာင္းပယ္ဝါဒ(အႀကိယဒိ႒ိ)
ဟုေခၚပါသည္။

လမ္းစဥ္ေရာ ပန္းတုိင္ေရာ ႏွစ္မ်ိဳးစလုံးကုိပင္ အဓိက
မထားပဲ သက္ဦးဆံပုိင္သေဘာ ပရမ္းပတာ ေဆာင္
ရြက္တတ္ေသာ ဝါဒကုိ အေၾကာင္းအက်ိဳးပယ္ဝါဒ
(အေဟတုကဒိ႒ိ)ဟုေခၚပါသည္။

ဝိဘဇၨဝါဒကား အေၾကာင္းႏွင္႔အက်ိဳးႏွစ္မ်ိဳးစလုံးကုိ
ပင္ ရႈ႕ေထာင္႔အလုိက္ သူ႔ေနရာႏွင္႔သူအဓိကထား
သည့္ဝါဒ(သမၼာဒိ႒ိ)ျဖစ္ပါသည္။     ။

ဗုဒၶဝါဒသည္ ကမၼဝါဒ ။အနတၱဝါဒ ။နိဗၺာန္လမ္းျပဝါဒ။
အစရွိသျဖင္႔ ေျပာဆုိမႈ႕မ်ားသည္ ျပည့္စုံသည္ဟုမ
ဆုိႏႈိင္ပါ။သူ႕နည္းသူ႕ဟန္သူ႕ရႈ႕ေထာင္႔မွတစ္စိတ္
တစေဒသ မွန္ေသာ္လည္းျပည့္စုံမႈ႕မရွိပါ။

ဗုဒၶဝါဒကုိတစ္ခြန္းတည္းမွန္ကန္စြာေျပာဆုိမည္ဆုိ
လွ်င္ "ဝိဘဇၨဝါဒ" ဟုသာေျပာဆုိရမည္ျဖစ္ပါသည္။